Plastik katkı maddeleri nelerdir? Hayatımızın her alanında yer alan plastikler, gittikçe artan
çevre koruma bilinci ile en çok sorgulanan malzemelerin başında gelmektedir.
Hem vazgeçemediğimiz hem de bu kadar sorguladığımız plastiklerin içeriği nedir?
Polimer, karbonun, klor, azot, hidrojen ve oksijenle meydana
getirdiği organik bileşiklerdir. Monomerler, basınç ve ısı altında zincir
şeklinde birleşerek makro polimerleri oluştururlar. Plastikler, termoplastik
adı verilen polimer grubundan oluşurlar.
Polimerlerden oluşan plastikler kullanım amaçlarına göre
ihtiyaç duyacakları özellikler nedeniyle katkı malzemelerine ihtiyaç duyarlar. Tek
başına fonksiyonel olmayan plastikler eklenen bu katkı ve dolgu malzemeleri
sayesinde temel polimerleri yararlı plastiklere dönüştürmemize yardımcı
olurlar.
Plastiklerde kullanılan temel katkı maddelerinin en
önemlilerinden biri plastifiyanlar olarak adlandırılan
plastikleştiricilerdir. Kimyasal yapıda
her hangi bir değişiklik oluşturmaz ve plastiğin işlem görme kabiliyetini
artırırlar.
Üretim esnasında makinede karışımın kolaylaşması amacı ile
yağlayıcılar (lubrikantlar) eklenir ve eriyik haldeki plastiğin işlenmesini
kolaylaştırırlar.
Plastik malzemelerin mekanik özelliklerini koruma, UV ve ısı
dayanıklılığını artırmak amacıyla stabilizatörler eklenirler. Stabilizatörler,
genellikle organik ve inorganik metal tuzları ve organik kalay bileşikleri ve
fenollerden oluşan organik bileşiklerdir.
Antioksidanlar, yani amin ve fenol bileşikleri, oksitlenme
önleyici yani hava ve ışıma tahribatını önleyici katkılardır.
Brom, klor, azot, antimon ve fosfat içerikli parafinler ise
yanmazlık özelliği eklemek için kullanılan katkı maddeleridir.
Biyo stabilizatörler, bakteri, mikrop ve küf üremesine karşı
koruyucu özellik sağlarlalar. İnsan ve çevre toksinliği düşük olmak zorunda
olan bu katkı malzemesinin ısı dayanımı ve düşük uçuculuk derecesi önemlidir.
Anti fog yani sis önleyiciler, özellikle de gıda
ambalajlamasında önem taşır ve soğutma sonrası su damlacıklarının oluşumunu
engelleyici kimyasallardır.
Bir diğer katkı malzemesi ise renklendiricilerdir. Ürüne
istenen renk özelliklerini veren renk pigmentleri eklenir.
Plastik doğada hazır bulunmazlar. Kolay taşınabilir, kolay işlenebilir dayanıklı ve geri dönüştürülebilen kullanışlı malzemelerdir. Otomotiv, ev aletleri, uzay sanayi gibi sektörlerde kullanılır ve alternatif malzemelere göre daha fazla tercih edilirler. Kâğıt üretmek için kullanılan enerjinin 2,5 kat daha azı kullanılarak üretilirler. Üretimlerinin her aşamasında pek çok denetimden geçerler bu nedenle gıda ve sağlık sektöründe dahi güvenle kullanılmaktadırlar.